Geneesmiddelenzorg

Geneesmiddelenzorg (farmaceutische zorg) bestaat uit uitgifte door de apotheek van geregistreerde en sommige niet-geregistreerde medicijnen. Het gaat om:

Geregistreerde geneesmiddelen

 voor zover deze door ons zijn aangewezen:

• de geregistreerde geneesmiddelen die zijn opgenomen in bijlage 1 (maar niet in bijlage 2) van de Regeling zorgverzekering
• de geregistreerde geneesmiddelen die zijn opgenomen in bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. Hierin staan per geneesmiddel extra voorwaarden voor de levering van het geneesmiddel. U heeft alleen recht op deze geneesmiddelen als u voldoet aan deze voorwaarden

Voorkeursbeleid

Binnen een aantal groepen van onderling vervangbare geneesmiddelen hebben wij een voorkeursgeneesmiddel aangewezen. Heeft u recht op een voorkeursgeneesmiddel? Dan heeft u geen recht op een ander geneesmiddel, behalve als er een ‘medische noodzaak’ of een ‘logistieke noodzaak’ is.

Een medische noodzaak betekent dat het medisch gezien onverantwoord is dat u het voorkeursgeneesmiddel gebruikt. Uw voorschrijver mag alleen ‘medische noodzaak’ op het recept vermelden als de voorschrijver die noodzaak kan onderbouwen. De apotheek bekijkt of er sprake is van een medische noodzaak. Bij twijfel neemt de apotheek contact op met de voorschrijver voor overleg en afstemming over de medische noodzaak. Is sprake van een medische noodzaak? Dan krijgt u niet het voorkeursgeneesmiddel. In dat geval heeft u recht op een alternatief geneesmiddel dat u op basis van zorginhoudelijke criteria nodig heeft. De apotheker en voorschrijver kunnen hierover overleggen.

Er is een logistieke noodzaak als het voorkeursgeneesmiddel langere tijd niet verkrijgbaar is in Nederland en er in de tussentijd geen ander voorkeursgeneesmiddel is aangewezen. Is sprake van een logistieke noodzaak? Dan kiest uw apotheek op basis van de door de voorschrijver voorgeschreven werkzame stof en de toelichting daarbij welk ander geneesmiddel u krijgt.

Wij noemen het aanwijzen van voorkeursgeneesmiddelen voorkeursbeleid. Lees de verzekeringsvoorwaarden voor verdere informatie over de hierboven genoemde vergoeding van geneesmiddelen vanuit de basisverzekering.

Voor de andere aangewezen geneesmiddelen heeft u recht op het geneesmiddel volgens het beleid van de zogenoemde Laagste Prijs Garantie. In het Reglement farmacie is opgenomen welke voorwaarden voor dat beleid gelden. Geeft uw voorschrijver door de aantekening ‘medische noodzaak’ op het recept aan dat het betreffende geneesmiddel medisch niet verantwoord is? Dan bekijkt de apotheek of er sprake is van een medische noodzaak. Bij twijfel neemt de apotheek contact op met de voorschrijver voor overleg en afstemming over de medische noodzaak. Is sprake van een medische noodzaak? Dan heeft u recht op een alternatief geneesmiddel dat u op basis van zorginhoudelijke criteria nodig heeft. De apotheker en voorschrijver kunnen hierover overleggen.

Niet-geregistreerde geneesmiddelen

als sprake is van rationele farmacotherapie: 

- apotheekbereidingen, tenzij het gaat om apotheekbereidingen die (bijna) gelijkwaardig zijn aan een geregistreerd geneesmiddel dat niet is opgenomen in bijlage 1 van de Regeling zorgverzekering, met uitzondering van apotheekbereidingen die:

a. (bijna) gelijkwaardig zijn aan een geregistreerd UR-geneesmiddelen (Uitsluitend Recept-geneesmiddel) waarover volgens bijlage 1 en 3 bij deze regeling geen besluit over de aanwijzing (bedoeld in artikel 2.8, eerste lid, onderdeel a, van het Besluit zorgverzekering) is genomen;

b. (bijna) gelijkwaardig zijn aan een geregistreerd UR-geneesmiddel dat is opgenomen in bijlage 3, onderdeel A, van de Regeling zorgverzekering, als aan daarbij vermelde criteria is voldaan.

- geneesmiddelen die, na vooraf verkregen toestemming door het Staatstoezicht op de volksgezondheid, en overeenkomstig bij ministeriële regeling vast te stellen regels, worden afgeleverd naar aanleiding van een bestelling op initiatief van een arts, die onder zijn toezicht bestemd zijn voor gebruik door u, als:

a. deze geneesmiddelen in Nederland zijn bereid door een fabrikant met een vergunning voor het bereiden van geneesmiddelen op grond van de Geneesmiddelenwet en zijn bereid volgens de specificaties van die arts; of

b. deze geneesmiddelen in de handel zijn in een ander EU-land of in een derde land en binnen het grondgebied van Nederland worden gebracht, als u aan een ziekte lijdt die in Nederland niet vaker voorkomt dan bij 1 op de 150.000 inwoners;

c. deze geneesmiddelen in de handel zijn in een ander EU-land of in een derde land en binnen het grondgebied van Nederland zijn gebracht, als vervangend geneesmiddel vanwege een geneesmiddelentekort.

- geneesmiddelen waarvoor door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) om volksgezondheidsredenen een handelsvergunning is verleend als vervangend geneesmiddel vanwege een geneesmiddelentekort. Voorwaarde is dat die geneesmiddelen dan niet in Nederland in de handel zijn, maar wel in een ander EU-land.

Dieetpreparaten

als bedoeld in bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. U heeft alleen recht op deze dieetpreparaten als u voldoet aan de voorwaarden

Zelfzorggeneesmiddelen en maagzuurremmers

• laxeermiddelen, kalktabletten, middelen bij allergie, middelen tegen diarree, middelen om de maag leeg te maken en kunsttranen als bedoeld in bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. U heeft alleen recht op deze zelfzorggeneesmiddelen als u voldoet aan de voorwaarden
• maagzuurremmers als bedoeld in bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. U heeft alleen recht op deze maagzuurremmers als u voldoet aan de voorwaarden

Onder de geneesmiddelenzorg vallen ook het advies en begeleiding die apothekers plegen te bieden voor de medicatiebeoordeling en het verantwoord gebruik van voorgeschreven geneesmiddelen.

Onder de geneesmiddelenzorg vallen niet:

- geneesmiddelen om het krijgen van een ziekte tijdens reizen te voorkomen

- geneesmiddelen voor onderzoek (geneesmiddelen als bedoeld in artikel 40, derde lid, onder b, van de Geneesmiddelenwet)

- geneesmiddelen die (bijna) gelijkwaardig zijn aan een geregistreerd geneesmiddel dat niet is opgenomen in bijlage 1 van de Regeling zorgverzekering

- geneesmiddelen waarmee nog klinische proeven worden gedaan en die beschikbaar worden gesteld voor gebruik in schrijnende gevallen (geneesmiddelen als bedoeld in artikel 40, derde lid, onder f, van de Geneesmiddelenwet)

- geneesmiddelen die u krijgt in het kader van een opname of een medisch specialistische behandeling als die deel uit (behoren te) maken van die opname of behandeling. Deze geneesmiddelen maken dan onderdeel uit van die zorg

Relevante documenten

Bijlage 1 van de Regeling zorgverzekering

Bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering

Reglement farmacie 

Hoe lang vergoeden wij de geneesmiddelen?

Wij verstrekken geneesmiddelen niet in onbeperkte hoeveelheden. Per terhandstelling (uitgifte door de apotheker) heeft u recht op de geneesmiddelen voor een periode van:

- maximaal 12 maanden, als het gaat om de anticonceptiepil (orale anticonceptiva).

- minimaal 3 maanden en maximaal 12 maanden, als u een chronische aandoening heeft en u het geneesmiddel al minimaal 6 maanden gebruikt, nadat u goed bent ingesteld op dat geneesmiddel. In afwijking hiervan geldt voor de afgifte van benzodiazepinen, hypnotica en anxiolytica een periode van maximaal 1 maand. De voorschrijver bepaalt of sprake is van een chronische aandoening.

- maximaal 1 kuur of 1 maand, als het gaat om antibiotica of chemotherapie ter bestrijding van acute aandoeningen.

- maximaal 15 dagen of de kleinste afleververpakking voor een geneesmiddel dat nieuw is voor u

- maximaal 1 maand in alle andere gevallen

Eigen bijdrage

Als het geneesmiddel is ingedeeld in een groep van onderling vervangbare geneesmiddelen en als de inkoopprijs hoger is dan de vergoedingslimiet, dan geldt er een wettelijke eigen bijdrage. Er geldt ook een wettelijke eigen bijdrage als een geneesmiddel is bereid uit een geneesmiddel waarvoor een wettelijke eigen bijdrage is verschuldigd. In de Regeling zorgverzekering is geregeld hoe de eigen bijdrage wordt berekend.  De hoogte van uw wettelijke eigen bijdrage os maximaal € 250 per kalenderjaar. Als uw basisverzekering niet op 1 januari van een kalenderjaar ingaat of eindigt, wordt de wettelijke eigen bijdrage voor uw basisverzekering in dat kalenderjaar naar rato van het aantal verzekerde dagen lager vastgesteld. Het berekende bedrag ronden wij af op hele euro’s.

Eigen risico

Vanaf 18 jaar en ouder tellen de kosten mee voor het verplicht eigen risico.

Er is geen verplicht eigen risico voor anticonceptiva als bedoeld in bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering en de afgifte daarvan. Ook voor een medicatiebeoordeling is er geen verplicht eigen risico, zoals opgenomen en onder de voorwaarden in het overzicht Aangewezen zorg buiten het eigen risico. 

Er is geen verplicht en vrijwillig eigen risico voor de door ons aangewezen voorkeursgeneesmiddelen zoals opgenomen en onder de voorwaarden in het overzicht Aangewezen zorg buiten het eigen risico. De terhandstellingskosten, het begeleidingsgesprek bij een voorkeursgeneesmiddel en een inhalatie-instructie vallen wel onder het verplicht eigen risico.

Wat moet u regelen?

Toestemming of apotheekinstructie

Voor het recht op sommige geneesmiddelen die zijn opgenomen in bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering moet u schriftelijke toestemming van ons hebben, voordat u de zorg krijgt. Bij de aanvraag moet u een kopie van het voorschrift meesturen.

Voor het recht op andere geneesmiddelen die in bijlage 2 zijn opgenomen, geldt dat de apotheker of de apotheekhoudende huisarts op grond van een artsenverklaring of apotheekinstructie het recht op het geneesmiddel moet vaststellen.

In het Reglement farmacie is opgenomen voor welke geneesmiddelen toestemming of een artsenverklaring of apotheekinstructie is vereist. Vanav 1 januari 2024 hoeft u voor esketamine neusspray vooraf geen toestemming meer aan te vragen.

Toestemming voor doorgeleverde bereidingen

Doorgeleverde bereidingen zijn niet-geregistreerde geneesmiddelen die in één apotheek worden gemaakt (apotheekbereidingen) en die worden doorgeleverd aan een andere apotheek. Voor het recht op bepaalde, door ons aangewezen, doorgeleverde bereidingen moet u schriftelijk toestemming van ons hebben, voordat u de zorg krijgt. De doorgeleverde bereidingen waarvoor toestemming is vereist, staan in de Vergoeding apotheekbereidingen.

Bij de aanvraag voor toestemming moet u meesturen: een kopie van het recept en een rapportage van de behandelend arts waarin de medische diagnose(s), een beschrijving van de actuele problematiek en het voorgestelde behandelplan zijn opgenomen.

Bij wie kunt u terecht?

- Apothekers en apotheekhoudende huisartsen mogen de zorg verlenen.

- Dieetpreparaten mogen ook worden geleverd door leveranciers van dieetpreparaten.

- U moet een voorschrift (recept) hebben. Voor de meeste geneesmiddelen geldt dat een arts (waaronder ook een huisarts, een medisch specialist, een arts verstandelijk gehandicapten, een sportarts, een specialist ouderengeneeskunde, een verpleegkundig specialist, een SEH-arts) een orthodontist, een tandarts, een verloskundige en een physician assistant het voorschrift mogen afgeven. Hierbij geldt de voorwaarde dat het voorgeschreven geneesmiddel verband houdt met de zorg die de voorschrijver pleegt te bieden.

- Voor de geneesmiddelen die zijn opgenomen in bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering gelden aparte regels. De zorgaanbieders die het voorschrift voor deze geneesmiddelen mogen afgeven, zijn genoemd in het Reglement Farmacie.